Wat is ‘het beste plan’ precies en maken jullie deze zelf?

Ons doel is het beste plan voor dit gebied. Voor de natuur, voor het landschap en voor de mensen. Dat plan maken wij niet zelf, maar wij ontwikkelen bouwstenen voor een gebiedsvisie. We doen dat door middel van een visiedocument waarin de randvoorwaarden zijn beschrijven voor een verantwoorde ontwikkeling van dit waardevolle en kwetsbare gebied. We bieden de gemeentes dit visiedocument aan om deze bouwstenen gezamenlijk een plek te geven en om samen te komen tot een officiële gebiedsvisie die uiteindelijk door de gemeenteraden van de gemeentes Zeist en Driebergen wordt vastgesteld.

Is de burgercoalitie tegen bouwen? Er is toch grote woningnood?

Integendeel. Onze jongeren en ouderen kunnen nu geen gepaste woning vinden en dat is een groot maatschappelijk probleem. Er kan op deze locatie zeker worden gebouwd, maar niet met de grootschaligheid die de bestuurders voor ogen staat. De natuur en het landschap moeten dit wel kunnen dragen. Het moet in verhouding zijn. Daarom stellen wij kleinschalige woningbouw voor die ecologisch perfect is ingepast in het landschap. We willen bouwen voor de lokale behoefte en daar zou het woningaanbod op moeten worden afgestemd. In dit waardevolle en kwetsbare gebied ga je niet massaal bouwen voor de overloop van de Randstad.

De gemeenten wil hoogbouw en mogelijk woontorens bouwen. Is dat niet een logische keuze, nu de ruimte in Nederland zo schaars is?

Ambitieuze bestuurders dromen van een grootstedelijk suburb voor de Metropool regio Utrecht. Liefst met woontorens die de heuvelrug domineren (‘landmarks’ noemen de architecten dat). Naar onze mening past dit niet in het karakter van de Stichtse Lustwarande waar dit gebied onderdeel van uit maakt. Hoogbouw kan prima binnen de stad Utrecht en in de grootstedelijke omgeving van de Randstad, maar niet hier. De reiziger die uitstapt op het perron van het Landgoedstation Driebergen-Zeist laat de Randstad achter zich en komt aan bij de groene poort van de Utrechtse Heuvelrug met dassen, reeen en zeldzame vogels op een steenworp afstand. Dat karakter en die sfeer willen we graag zo houden en dat kan als je niet hoger gaat dan de boomkruin. Zie als voorbeeld het duurzame gebouw van Antropia en de Triodosbank pal voor het station of dat van WNF Nederland iets verder op aan de rand van het zoekgebied van de gemeente.

Met het oog op bereikbaarheid en duurzaamheid is een station toch een ideale locatie voor woningbouw?

In algemene zin is dat zo, maar hier ligt dat een heel stuk genuanceerder. De meeste stations liggen in een stedelijke omgeving met een intensieve bebouwing, waar al veel ontsluitingswegen en voorzieningen zijn. Dit station ligt midden in de natuur en bij belangrijke ecologische verbindingszones. Grootschalige bouw zal ernstige en mogelijk onherstelbare schade veroorzaken aan natuur en landschap. De vele landgoederen die nu in alle rust worden bewoond door dieren en planten, zullen onder de voet worden gelopen.

De ontsluiting van dit gebied wordt juist een groot probleem, want er is geen ruimte voor voorzieningen of voor ontsluitingswegen gereserveerd. De vele duizenden bewoners die de wethouders voor ogen hebben, zijn voor alle voorzieningen aangewezen op Zeist en Driebergen. De N225 is de hoofdweg dwars door deze kernen en is deze is al zwaar overbelast. Een verkeersinfarct ligt op de loer.

Wat verstaan wij onder (robuuste) ecologische verbindingen?

Een ecologische verbindingszone is een verbinding tussen natuurgebieden die deel uitmaken van de ecologische hoofdstructuur. Deze verbindingszones zijn nodig om het migreren van dieren en planten tussen natuurgebieden mogelijk te maken. Dat is belangrijk voor de uitwisseling van genen en het meebewegen van de natuur met klimaatveranderingen. Nederland wordt steeds voller en daarom moeten juist die ecologische verbindingen worden versterkt.

Waar liggen die ecologische verbindingszones?

Rondom het stationsgebied Driebergen-Zeist gaat het om de droge en natte verbindingen tussen de hoger gelegen heuvelrug en het lager gelegen deel richting het Kromme Rijngebied. De belangrijkste verbinding loopt over de drukke Driebergse weg. Daar zijn minstens 2 faunapassages nodig die geschikt zijn voor alle dieren, zodat deze een veilige overtocht kunnen maken. In het zoekgebied is een robuuste verbindingszone nodig van 400 meter breed met een droge strook, inclusief een natte strook langs de Rijnwijckse wetering. Deze zone mag niet te dicht bij bestaande bebouwing komen in verband met uitstralingseffecten van geluid, licht en aanwezigheid van bewoners. Daarnaast zijn er nog diverse ecologische verbindingen o.a. aan de westkant bij de Odijkerweg (richting faunapassage van de de A12 richting de Langbroekerwetering), aan de zuidkant bij de Driebergse weg vlakbij de A12 en onder het treintrace langs de Rijnwijkse Wetering.

Wat zijn de voordelen van deze aanpak van co-creatie voor deze gebiedsvisie Driebergen-Zeist?

Burgerparticipatie in co-creatie biedt vele voordelen. Het zorgt voor een transparanter proces, geeft een stem aan de gemeenschap en bevordert plannen die beter aansluiten bij de behoeften van de natuur én bewoners. Het voorkomt daarmee het risico van overhaaste en onverstandige ruimtelijke besluitvorming, geïnitieerd door te ambitieuze bestuurders. Je kan het maar een keer goed doen. Als een gebied eenmaal is versteend, is dat onomkeerbaar.

Hoe verloopt het participatieproces voor het Stationsgebied volgens de Burgercoalitie?

We beogen een open en inclusieve dialoog waarbij inwoners en experts betrokken worden bij elke stap, zodat er voldoende tijd is voor inspraak en overleg. Door in co-creatie te werken aan de gebiedsvisie ontstaat er meer betrokkenheid en draagvlak van de bevolking. Bovendien kan er zo relevante lokale kennis worden ingebracht.

De gemeenten Zeist en Utrechtse Heuvelrug hebben gekozen voor een laag niveau van participatie en besteden begeleiding van participatie uit aan bureaus en consultants. De gemeenten gaan bovendien niet in op inhoudelijke vragen en adviezen, ondanks herhaalde verzoeken daartoe, maar volstaan met standaard reacties zonder inhoudelijk op de bezwaren in te gaan. Juist omdat er een zeer complexe opgave is met veel verschillende belangen, is méér inbreng en serieuze participatie wezenlijk. Zo ontstaat het beste plan.

Worden er niet gewoon compensatiemaatregelen voor de natuur opgenomen in het uiteindelijke plan door de gemeenten?

Er worden regelmatig compensatiemaatregelen genomen in bouwplannen. Deze maatregelen zijn echter vaak onvoldoende, van korte termijn of worden later in het proces kleiner gemaakt. De natuurschade is vaak veel groter, dan compensatie kan goedmaken. Wij streven naar een plan met versterking van de natuur als uitgangspunt, om verdere natuurschade te voorkomen.

Wat is de Stichtse Lustwarande?

De Stichtse Lustwarande is een lange reeks van meer dan honderd buitenplaatsen en landgoederen langs de zuidwestelijke rand van de Utrechtse Heuvelrug.

Delen van het stationsgebied ogen rommelig. Liggen er in de ogen van de burgercoalitie ook kansen voor gebiedsontwikkeling?

Het gloednieuwe station is organisch prachtig ingebed in de groene omgeving. In die sfeer kan worden doorontwikkeld. De woningaanbod zou beter kunnen worden afgestemd op de lokale woningbehoefte en demografische ontwikkeling. Zorg ook voor sociale samenhang met een evenwichtige samenstelling van bewoners en een veilige woonomgeving. Het gebied kan een icoon worden hoe je gebiedsontwikkeling aanpakt in een kwetsbare omgeving. Met duurzame, circulaire, natuurinclusieve en energieneutrale woningen. Er liggen ook goede kansen voor versterking van de ecologische verbindingen. Zou het niet mooi als het gebied een voorbeeld wordt voor de regio en voor de rest van Nederland hoe je met respect omgaat met waardevolle gebieden als deze? Die handschoen pakken wij graag op samen met de gemeentelijke organisatie.